Klinische fysica

Opleiding tot klinisch fysicus

Onze afdeling radiotherapie is erkend als opleidingsinstelling voor klinisch fysici. De vierjarige opleiding tot klinisch fysicus volgt het programma van de Stichting Opleiding Klinische Fysicus (Stichting OKF) en bestaat uit een pakket basisvaardigheden en een aanvullend pakket radiotherapie. Een opleider houdt toezicht op de voortgang van uw opleiding. Tijdens de opleiding vindt er een detachering gedurende negen maanden plaats bij de afdeling Radiotherapie van de Isala Klinieken te Zwolle. De opleiding biedt ruimte voor twaalf maanden wetenschappelijk onderzoek. 

De opleiding richt zich op:

• Attitudevorming;
• Wetenschappelijke vorming;
• Brede kennis van de klinisch fysica

Om tot de opleiding te worden toegelaten is een universitair masterdiploma natuurkunde of een gelijkwaardig diploma nodig. Op de website van Stichting OKF staat een overzicht van geaccepteerde vooropleidingen. Daarnaast is voor de opleiding tot klinisch fysicus een goed begrip van de Nederlandse taal (spreek- en schrijfvaardigheid) verplicht.

Wat doet een klinisch fysicus?

De film hieronder geeft een profielschets van de klinisch fysicus met specialisatie radiotherapie.

Meer informatie over de opleiding

Voor de opleiding tot klinisch fysicus is een goed begrip van de Nederlandse taal (spreek- en schrijfvaardigheid) verplicht.

We bieden de mogelijkheid om ter oriëntatie een dag(deel) op de afdeling mee te lopen. Neem hiertoe contact op met ons secretariaat op +31-50 361 3674.

Voor meer informatie over onze opleiding tot klinisch fysicus en de mogelijkheden tot aanmelding kunt u contact opnemen met onze opleidingscoördinator dr. ir. Dirk Wagenaar. 

Ons onderzoeksprogramma

Onze afdeling heeft een uitgebreid onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma voor het verder verbeteren van de kwaliteit van radiotherapiebehandelingen. Binnen dit programma bieden wij de mogelijkheid tot het behalen van de doctorstitel (PhD). Deze graad zal verkregen worden aan de Faculteit Medische Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen.

Op dit moment verrichten onze promovendi onder andere onderzoek naar:

• Personalized Offline and Online  adaptive radiotherapy  in cancer patients

• Synthetic Imaging and Proton Radiography

• 4D Robust evaluation of scanned proton therapy for moving targets 

• Delivered treatment  dose reconstruction

• Conformal FLASH for small animal experiments

• LET/RBE in proton therapy

• Proton Arc Therapy

• Image biomarkers

• Reducing radiotherapy side effects in head and neck cancer patients using a Comprehensive Individual TOxicity Risk profile: The CITOR project

Prof. Stefan Both coördineert ons PhD programma. Promovendi staan onder begeleiding van onze (klinisch) fysici. 

Voor meer informatie over ons PhD programma en promotiemogelijkheden, neem contact op met  Prof. Stefan Both of met ons secretariaat (+31-50 361 3674).

Master Biomedical Engineering (≈ 9 weken)

Onze afdeling is actief betrokken bij de afstudeerrichting Diagnostic Imaging & Instrumentation van de masteropleiding Biomedical Engineering (BME). Wij verzorgen de colleges en practica van het vak Medical Physics for Radiation Oncology (WMBE015-05, 5 ECT, semester 1b). De cursus bestaat uit bijeenkomsten van twee keer per week, over een periode van acht weken. Hierin komen zowel theoretische als praktische aspecten van de fysica van radiotherapie aan de orde. Dit betreft zowel de voorbereiding van de behandeling (bestralingsplanning) als de uitvoering van de bestraling op de versneller, inclusief de berekening van de stralingsdosis, de methoden voor verificatie en kwaliteitsborging.

Enkele voorbeelden van practica die binnen onze afdeling radiotherapie worden uitgevoerd zijn:

- Metingen aan een lineaire versneller (linac) met behulp van een verscheidenheid aan detectoren en fantomen

- Onderzoek naar de eigenschappen van megavolt fotonenbundels in een solid-water fantoom

- Verificatie van de behandelingspositie en (overeenkomstige) veiligheidsmarges

- Een eenvoudig berekeningsformalisme voor de afgegeven dosis van een lineaire versneller (linac)

- Complexe 3D dosisberekeningen in een patiëntengeometrie

Met een masterdiploma Biomedische Technologie met bovenstaande specialisatie, in combinatie met een bachelor Natuurkunde of Life Science & Technology, kunnen studenten solliciteren naar een opleidingsplek tot Klinisch fysicus i.o.

Voor meer informatie over onze cursus Medical Physics for Radiation Oncology kunt u contact opnemen met de cursuscoördinator Vincent Hamming, of met ons secretariaat op +31-(0)50 361 3674.

Master Advanced Biomedical Engineering

De cursus concentreert zich op fysica van protonentherapie en is een vervolg op de cursus Medical Physics for Radiation Oncology (WMBE015-05). We richten ons in deze cursus op de nieuwe en toekomstige ontwikkelingen. Radiotherapie is het behandelen van patiënten met kanker, met behulp van ioniserende straling. De medische fysica houdt zich hierbij bezig met het optimaliseren van de dosisverdeling en het veilig afleveren van de dosis volgens voorschrift met een vereiste hoge nauwkeurigheid. Dit omvat nauwkeurige dosisberekening, dosisafgifte en dosismetingstechnieken, en verschillende vormen van medische beeldvorming.

De cursus zal beginnen met een serie lezingen gedurende de eerste 2 weken. Tijdens deze colleges geven onze onderzoekers les over nieuwe en toekomstige ontwikkelingen in het vakgebied in het algemeen en zoals die tot uiting komen in lopende studies in het bijzonder. Vervolgens kiest de student een onderzoeksonderwerp en voert een korte onderzoeksstage uit. Alle onderwerpen liggen binnen 3 hoofdonderwerpen: behandelplanning, kunstmatige intelligentie, en bewegingsmanagement. De stage wordt begeleid door een van onze onderzoekers en wordt afgerond met een verslag.

De 10-12 hoorcolleges van 2 uur en de stage (80 uur, verdeeld over vier weken) vinden plaats op de afdeling Radiotherapie van het UMCG in het 1e masterjaar, semester 2a.

Het opleidingsonderdeel veronderstelt voorkennis verworven uit Medical Physics for Radiation Oncology (WMBE015-05 ) van 1e jaars master, semester 1b.

Voor meer informatie over de cursus Advanced Medical Physics for Radiation Oncology kunt u contact opnemen met de coördinator Vincent Hamming, of ons secretariaat (+31-(0)50 361 3674).

Afstudeeronderzoek en stages (3 – 12 maanden)

Voor studenten Biomedische Technologie en Technische Geneeskunde bieden we de mogelijkheid tot afstudeeronderzoek (circa 40 EC) en kortere stages (10-20 EC). Deze projecten vallen binnen het lopende onderzoek en de onderzoeksspeerpunten van onze afdeling.

Voor meer informatie, neem contact op met dr.ir. Marianna Sijtsema of ons secretariaat (+31-(0)50 361 3674).

Postdoctoraal onderzoek

Onze afdeling biedt mogelijkheden voor postdoctoraal onderzoek in lijn met ons eigen onderzoeksprogramma. Ook is het mogelijk bij ons klinische ervaring op te doen. Voor informatie over stages zie het tabblad ‘Studenten’.

Neem voor informatie en mogelijkheden contact op met Prof. Stefan Both, of ons secretariaat (+31 50-361 3674).