Begrippenlijst

Dit is de afdeling waar patiënten komen voor een bestralingsbehandeling. Het UMCG Protonentherapiecentrum (GPTC) hoort bij de afdeling Radiotherapie, maar bevindt zich niet op dezelfde plek als de afdeling Radiotherapie. De afdeling radiotherapie van het UMCG heeft tevens een satellietkliniek in Emmen.

In het behandelplan geeft de radiotherapeut-oncoloog aan uit hoeveel bestralingsfracties uw behandeling bestaat, de voor uw tumor voorgeschreven dosis, en met welk bestralingstoestel de behandeling wordt uitgevoerd.

Een manier om kanker te behandelen.

Klachten als gevolg van de bestraling.

Door middel van Cone-beam CT kan op het bestralingstoestel een 3D-beeld gemaakt worden van het gebied in het lichaam rond de tumor. Een CBCT-scan maakt gebruik van röntgenstraling.

Zie chemoradiatie.

Chemoradiatie is de gelijktijdige toediening van chemotherapie en bestraling (radiotherapie).

Een behandeling waarbij geneesmiddelen worden toegediend om  kankercellen te doden of te vernietigen.

Een operatie voor de behandeling van kanker.

CT staat voor Computer Tomography. Een CT-scan is een diagnostische scan (beeldvorming). Door middel van CT kunnen afbeeldingen gemaakt worden van doorsneden van je lichaam. Bij een CT-scan wordt er gebruikgemaakt van röntgenstraling.

Hiermee wordt bedoeld tot welke diepte de straling het lichaam in kan komen.

De hoeveelheid straling die aan de tumor (en gezond weefsel) wordt afgegeven.

Dit is de straling die in een lineaire versneller (bestralingsapparaat) wordt opgewekt.

In de radiotherapie bedoelen we hiermee: (Onzichtbare) röntgenstraling met een hoge energie.

Een gezwel zonder kwaadaardige kenmerken, zoals de neiging om uit te zaaien (metastaseren) naar andere delen van het lichaam, of om in omliggende weefsels in te groeien.

Een ander woord voor goedaardig is benigne.

GPTC staat voor het UMC Groningen Protonentherapiecentrum. Dit gebouw hoort bij de afdeling Radiotherapie van het UMCG. Patiënten worden hier behandeld protonentherapie.

Intensity Modulated RadioTherapy (intensiteits-gemoduleerde radiotherapie) is een planningstechniek voor de uitwendige bestraling met fotonen radiotherapie.

Iedere patiënt is uniek en de behandeling is altijd op maat gemaakt, specifiek voor de locatie en vorm van uw tumor en specifiek voor uw medische voorgeschiedenis.

Bij inwendige bestraling, ook wel brachytherapie genoemd, wordt een radioactieve stralingsbron (voor korte tijd) in uw lichaam gebracht.

Kanker is een kwaadaardige tumor.

Kwaliteit van leven is het functioneren van een persoon op fysiek, psychisch en sociaal gebied, zoals bepaald door de persoon in kwestie.

Een kwaadaardige tumor is kanker. Een ander woord voor kwaadaardig is maligne.

Dit is een bestralingstoestel, ook wel 'linac' genoemd.

MRI staat voor Magnetic Resonance Imaging, oftewel beeldvorming met magnetische resonantie.

Dit zijn de tumoren die, onder bepaalde voorwaarden, met gebruik van protonentherapie kunnen worden bestraald.

De ruimte op de afdeling Radiotherapie waar hulpmiddelen worden gemaakt om de bestralingshouding (houding van de patiënt tijdens de bestraling) zo optimaal mogelijk te krijgen. Een voorbeeld van een hulpmiddel is een masker.

Kennis vanuit meerdere disciplines wordt gecombineerd, meestal om een behandelplan te bepalen. Vrijwel alle patiënten die bij ons behandeld worden voor kanker, zijn besproken in een multi-disciplinair overleg. Hierbij zijn bijvoorbeeld aanwezig: een radiotherapeut, een chirurg en een longarts.

Dit zijn doktersassistentes.

Een PET-scan (Positron Emissie Tomografie) is een nucleair geneeskundig onderzoek waarmee actieve gebieden in het lichaam zichtbaar gemaakt worden met behulp van radionucleotiden gebonden aan een tracer.

Dit zijn paramedische professionals, die een opleiding hebben gevolgd om bepaalde taken uit te voeren onder de verantwoordelijkheid van de radiotherapeut-oncoloog.

Het maken en vergelijken van een fotonen radiotherapie bestralingsplan met een protonentherapie bestralingsplan.

Protonen zijn positief geladen deeltjes. Bij gebruik voor een bestralingsbehandeling is het voordeel dat een bundel protonen de maximale dosis pas afgeeft bij het bereiken van een bepaalde diepte (waar de tumor zit).

Radiotherapie betekent behandeling door middel van bestraling.

De radiotherapeutisch laborant houdt zich bezig met de voorbereidingen van uw bestraling en voert de daadwerkelijke bestraling uit. Als patiënt heeft u gedurende uw behandeling dagelijks contact met de laboranten.

Uw behandelend arts op de afdeling Radiotherapie is een radiotherapeut-oncoloog, een medisch specialist op het gebied van de behandeling van kanker met straling.

De tumoren waarbij het bestralen met protonen altijd de voorkeur heeft en waarbij dit altijd onder verzekerde zorg valt. Hieronder vallen o.a.: tumoren bij kinderen, schedelbasistumoren en primaire oogmelanomen.

Schade aan weefsels en/of organen die door de bestralingsbehandeling wordt veroorzaakt. Dit kan resulteren in bijwerkingen.

De mate van blootstelling aan straling.

Bij uitwendige radiotherapie wordt de straling opgewekt in een speciaal toestel, bijvoorbeeld een lineaire versneller, en dringt de straling van buiten het lichaam door tot de kankercellen.

Zie planningsvergelijking.

VMAT staat voor Volumetric-Modulated Arc Therapy en is een fotonen radiotherapie bestralingstechniek.