Begrippenlijst

Begrippenlijst

A

Afdeling Radiotherapie

Dit is de afdeling waar patiënten komen voor een bestralingsbehandeling. Het UMCG Protonentherapiecentrum (GPTC) hoort bij de afdeling Radiotherapie, maar bevindt zich niet op dezelfde plek als de afdeling Radiotherapie. De afdeling radiotherapie van het UMCG heeft tevens een satellietkliniek in Emmen.

B

Behandelplan

In het behandelplan geeft de radiotherapeut-oncoloog aan uit hoeveel bestralingsfracties uw behandeling bestaat, de voor uw tumor voorgeschreven dosis, en met welk bestralingstoestel de behandeling wordt uitgevoerd.

Bestraling

Een manier om kanker te behandelen.

Lees meer

Bijwerkingen

Klachten als gevolg van de bestraling.

Lees meer

C

CBCT (Cone-beam CT)

Door middel van Cone-beam CT kan op het bestralingstoestel een 3D-beeld gemaakt worden van het gebied in het lichaam rond de tumor. Een CBCT-scan maakt gebruik van röntgenstraling.

Lees meer

Chemoradiotherapie

Zie chemoradiatie.

Chemoradiatie

Chemoradiatie is de gelijktijdige toediening van chemotherapie en bestraling (radiotherapie).

Lees meer

Chemotherapie

Een behandeling waarbij geneesmiddelen worden toegediend om  kankercellen te doden of te vernietigen.

Lees meer

(Oncologische) chirurgie

Een operatie voor de behandeling van kanker.

Lees meer

CT-scan

CT staat voor Computer Tomography. Een CT-scan is een diagnostische scan (beeldvorming). Door middel van CT kunnen afbeeldingen gemaakt worden van doorsneden van je lichaam. Bij een CT-scan wordt er gebruikgemaakt van röntgenstraling.

Lees meer

D

Doordringbaarheid

Hiermee wordt bedoeld tot welke diepte de straling het lichaam in kan komen.

Dosis

De hoeveelheid straling die aan de tumor (en gezond weefsel) wordt afgegeven.

E

Elektronen

Dit is de straling die in een lineaire versneller (bestralingsapparaat) wordt opgewekt.

Lees meer

F

Fotonen

In de radiotherapie bedoelen we hiermee: (Onzichtbare) röntgenstraling met een hoge energie.

Lees meer

G

Goedaardige tumoren

Een gezwel zonder kwaadaardige kenmerken, zoals de neiging om uit te zaaien (metastaseren) naar andere delen van het lichaam, of om in omliggende weefsels in te groeien.

Een ander woord voor goedaardig is benigne.

GPTC

GPTC staat voor het UMC Groningen Protonentherapiecentrum. Dit gebouw hoort bij de afdeling Radiotherapie van het UMCG. Patiënten worden hier behandeld protonentherapie.

Lees meer

I

IMRT

Intensity Modulated RadioTherapy (intensiteits-gemoduleerde radiotherapie) is een planningstechniek voor de uitwendige bestraling met fotonen radiotherapie.

Lees meer

Individueel behandelplan

Iedere patiënt is uniek en de behandeling is altijd op maat gemaakt, specifiek voor de locatie en vorm van uw tumor en specifiek voor uw medische voorgeschiedenis.

Lees meer

Inwendige bestraling/radiotherapie

Bij inwendige bestraling, ook wel brachytherapie genoemd, wordt een radioactieve stralingsbron (voor korte tijd) in uw lichaam gebracht.

Lees meer

K

Kanker

Kanker is een kwaadaardige tumor.

Lees meer

Kwaliteit van leven

Kwaliteit van leven is het functioneren van een persoon op fysiek, psychisch en sociaal gebied, zoals bepaald door de persoon in kwestie.

Lees meer

Kwaadaardige tumoren

Een kwaadaardige tumor is kanker. Een ander woord voor kwaadaardig is maligne.

Lees meer

L

Lineaire versneller

Dit is een bestralingstoestel, ook wel 'linac' genoemd.

Lees meer

M

MRI-scan

MRI staat voor Magnetic Resonance Imaging, oftewel beeldvorming met magnetische resonantie.

Lees meer

Model-based indicaties

Dit zijn de tumoren die, onder bepaalde voorwaarden, met gebruik van protonentherapie kunnen worden bestraald.

Lees meer

Mouldroom

De ruimte op de afdeling Radiotherapie waar hulpmiddelen worden gemaakt om de bestralingshouding (houding van de patiënt tijdens de bestraling) zo optimaal mogelijk te krijgen. Een voorbeeld van een hulpmiddel is een masker.

Multi-disciplinair

Kennis vanuit meerdere disciplines wordt gecombineerd, meestal om een behandelplan te bepalen. Vrijwel alle patiënten die bij ons behandeld worden voor kanker, zijn besproken in een multi-disciplinair overleg. Hierbij zijn bijvoorbeeld aanwezig: een radiotherapeut, een chirurg en een longarts.

P

(Medewerkers) patiëntenservice

Dit zijn doktersassistentes.

Lees meer

PET-scan

Een PET-scan (Positron Emissie Tomografie) is een nucleair geneeskundig onderzoek waarmee actieve gebieden in het lichaam zichtbaar gemaakt worden met behulp van radionucleotiden gebonden aan een tracer.

Lees meer

Physician assistant (PA)

Dit zijn paramedische professionals, die een opleiding hebben gevolgd om bepaalde taken uit te voeren onder de verantwoordelijkheid van de radiotherapeut-oncoloog.

Planningsvergelijking

Het maken en vergelijken van een fotonen radiotherapie bestralingsplan met een protonentherapie bestralingsplan.

Lees meer

Protonen

Protonen zijn positief geladen deeltjes. Bij gebruik voor een bestralingsbehandeling is het voordeel dat een bundel protonen de maximale dosis pas afgeeft bij het bereiken van een bepaalde diepte (waar de tumor zit).

Lees meer

R

Radiotherapie

Radiotherapie betekent behandeling door middel van bestraling.

Lees meer

Radiotherapeutisch laborant

De radiotherapeutisch laborant houdt zich bezig met de voorbereidingen van uw bestraling en voert de daadwerkelijke bestraling uit. Als patiënt heeft u gedurende uw behandeling dagelijks contact met de laboranten.

Radiotherapeut-oncoloog

Uw behandelend arts op de afdeling Radiotherapie is een radiotherapeut-oncoloog, een medisch specialist op het gebied van de behandeling van kanker met straling.

Lees meer

S

Standaard indicaties

De tumoren waarbij het bestralen met protonen altijd de voorkeur heeft en waarbij dit altijd onder verzekerde zorg valt. Hieronder vallen o.a.: tumoren bij kinderen, schedelbasistumoren en primaire oogmelanomen.

Stralingsschade

Schade aan weefsels en/of organen die door de bestralingsbehandeling wordt veroorzaakt. Dit kan resulteren in bijwerkingen.

Stralingsbelasting

De mate van blootstelling aan straling.

U

Uitwendige bestraling/radiotherapie

Bij uitwendige radiotherapie wordt de straling opgewekt in een speciaal toestel, bijvoorbeeld een lineaire versneller, en dringt de straling van buiten het lichaam door tot de kankercellen.

Lees meer

V

Vergelijkingsplan

VMAT

VMAT staat voor Volumetric-Modulated Arc Therapy en is een fotonen radiotherapie bestralingstechniek.

Lees meer