Onderzoekers KVI-CART brengen real-time protonentherapie dichterbij

Protonentherapie is een zeer nauwkeurige manier van bestralen, omdat de protonenbundel zo ingesteld kan worden dat die precies in (alle delen van) de tumor stopt. Schade aan gezond weefsel blijft hierdoor beperkt. Waar de protonen exact stoppen wordt van tevoren nauwkeurig bepaald door middel van uitgebreide beeldvorming van de patiënt, en kwaliteitscontrole aan het af te geven bestralingsplan. Maar nòg beter is het om (ook) in de patiënt te meten waar de straling precies terecht gekomen is. 

Dit is mogelijk met positron-emissie tomografie (PET), waarbij gekeken wordt naar bepaalde gammastraling die vrijkomt bij het botsen van protonen met atoomkernen. Op enkele plekken ter wereld wordt deze methode toegepast, maar hierbij wordt gekeken naar zogenaamde ‘langlevende’ positronemitters. Dit heeft twee grote nadelen. Het vergaren van de beelden vergt enige tijd waardoor er pas ná de bestraling een beeld kan worden gemaakt van de stralingsafgifte. Een tweede nadeel is dat deze langlevende positronemitters zich in de tussentijd hebben kunnen verplaatsen in het lichaam van de patiënt, wat de nauwkeurigheid van de meting beperkt.

Peter Dendooven en Ikechi Ozoemelam, onderzoekers van KVI-CART, werken met Siemens samen aan een oplossing waarbij juist gekeken wordt naar kortlevende positronemitters. Zij beschikken over een unieke PET-scanner die zeer snel in- en uitgeschakeld kan worden. Hierdoor kan de beeldvorming al tijdens de bestralingsafgifte plaatsvinden, en dus ook aanleiding zijn om het bestralingsplan realtime aan te passen, mocht daar aanleiding voor zijn. De onderzoekers werken nu met steeds ingewikkelder fantomen aan een ‘proof of concept’. Eventuele klinische toepassing van deze ontwikkeling zal daarna nog enkele jaren vergen.

Zie het artikel ‘Kortlevende isotopen brengen protonentherapie realtime in beeld’ voor meer details betreffende dit onderzoek.